Schrijven in duo: de curator
Naast bestaande stukken speelt Troost ook steeds vaker nieuwe stukken van onbekende schrijvers of eigen stukken. ‘De curator’ is zo’n stuk. Troost speler Richard Greve schreef eerder het enthousiast ontvangen stuk ‘ La giraffa’. Nu klom hij in de pen met regisseur Ewout Eggink, die bij Troost vele moderne Shakespeare vertolkingen maakte, zoals ‘Mac’ en ‘Leer’ (naar MacBeth en King Lear natuurlijk). Ze schreven samen een komedie met de nodige tragiek over failliet gaan in Nederland en nemen onderwijl het Nederlandse faillissementsrecht onder de loep. Dat recht lijkt een broeiplaats voor belangenconflicten, te meer omdat mensen onder hoge druk staan en het over veel geld gaat.
Ewout Eggink was gebiologeerd door het thema toen ondernemers om hem heen failliet gingen: “Ik besefte hoeveel drama met een faillissement gepaard gaat en wat dit met mensen persoonlijk doet. En de nodige verhalen over curatoren maakten het nogal smeuïg, maar brachten al snel de vraag of dat allemaal dan niet vreemd geregeld is. Kortom de ingrediënten voor een stuk waren er volop”. Hij benaderde Richard Greve die in de kredietcrisis zelf betrokken was bij een faillissement: “Toen een psycholoog me ooit vertelde dat faillissementen samen met overlijdens en scheidingen in de top 3 van life events staan, was ik bijna blij dat te horen. Zo van ‘er is niks mis met me’. De druk gedurende zo’n faillissement is immens, omdat je als ondernemer toch denkt: ik heb dit niet goed gedaan. Schaamte, verantwoordelijkheid, onzekerheid, wantrouwen, angst, achterdocht, en enorme daadkracht het komt allemaal langs. Je moet verstandig handelen, terwijl je tegelijkertijd eigenlijk even niet toerekeningsvatbaar bent.“
Jullie zijn nogal verschillende mensen met verschillende achtergronden, waarbij in ieder geval één van de twee ook nog persoonlijk ervaringen heeft gehad. Hoe pak je samen het schrijven dan aan?
Richard lacht: “Ik dacht vooral, dit moet niet over mij gaan, terwijl Ewout maar bleef zeggen dat hij dat juist wel interessant vond. Gelukkig spraken we meer ondernemers. Wat ik interessant vind, is dat dit soort situaties blijkbaar hetzelfde gedrag oproepen bij heel van elkaar verschillende mensen. De context bepaalt dus veel van de actie. Dat is ook waarom de juiste wettelijke regels en goede begeleiding nodig zijn”. Ewout vult aan: “ Dat het zo vreemd geregeld is was ook de aanleiding voor het idee om twee journalisten op te voeren die naast onderzoek naar de verhalen van de twee dreigende faillissementen in het stuk, ook nog wat context kunnen geven over die wettelijke regels. Bijvoorbeeld in Engeland is het veel duidelijker en transparanter geregeld dan in Nederland. Ter voorbereiding hebben we gesprekken gevoerd met een curator, een bankmedewerker ‘bijzonder beheer’ en een rechtercommissaris, dat was heel leerzaam en inspirerend. Goeie research.”
En het schrijven zelf?
Richard: ” Ewout is schijtgrappig en een ervaren schrijver. Hij begint en er ontstaat iets leuks, dus er is al heel snel materiaal genoeg. Ik kom trager op gang en wil dan graag eerst dat het verhaal klopt en er logica in zit. En ik breng graag wat diepgang in de karakters aan. Dat vult elkaar goed aan, maar moet wel even bij elkaar komen.’
Ewout: “ We hadden om de zoveel tijd werksessies, waarin we steevast begonnen met hardop te lezen wat we hadden toegevoegd aan ons gezamenlijke online schrijfdocument. Die sessies waren sowieso heel leuk en dat hardop lezen was meestal heel vermakelijk. Zowel om te merken wat wel werkt als om te merken wat niet werkt. Het belangrijkste als je samen schrijft is dat je elkaar veel gunt. En je moet niet te veel ego inzetten, want dan wordt het niks. Dat ging bij ons heel goed. Het ging eigenlijk ‘vanzelf’, met soms een pittige discussie, maar altijd in goede harmonie”.”
Richard: ”Hoe langer we schreven, des te meer we het onderwerp serieus gingen nemen. Tegelijkertijd alsjeblieft met humor, want er is drama genoeg in de wereld en een larmoyant stuk over zielige ondernemers is ook wat bezijden de waarheid. Ik hou me altijd maar vast aan ‘Beziet de mens en lacht’. Die lijn geeft ook veel ruimte aan de absurditeit en humor van Ewout”.
‘De curator’ is vanaf 7 februari te zien in Het Amsterdams Theaterhuis. Kaarten kun je hier reserveren.
